İLETİŞİM (SİZLİK) VE EMPATİ (EKSİKLİĞİ)

• Yayınlanma15 Haziran 2022 13:24

Hayatta bütün büyük problemlerin temelini oluşturan unsurların başında “iletişimsizlik” geliyor. Onun kaynağını da “empati eksikliği”  ve “bencillik” oluşturuyor. Büyük dediğimiz problemler de aslında köküne inildiğinde toz zerresi çapında bile değil ancak biz insanoğlu o “pireyi deve yapmaya” o kadar alıştırmışız ki kendimizi, gözümüzde devasa iriliğe bürünen şeylerin aslında iğne ucu kadar bir etkisi dahi olmadığının gafletindeyiz ve hayatımızın büyük kısmını da bu gaflet ile tüketiyoruz ve dahi karşımızdakileri de tüketiyoruz, yetmiyor kendimiz de tükeniyoruz!

Toplumu oluşturan bireylerin birbirleriyle olan mecburi ve ya keyfi (ikili ilişkiler, eşler, aileler, akrabalıklar, ev arkadaşlıkları, iş arkadaşlıkları, öğretmen-öğrenci ilişkileri, ast-üst pozisyonları, millet-devlet oluşumları…) kısacası bütün ilişkilerin idame etmesi sağlıklı bir iletişime ve tabi ki karşılıklı anlayış esasına bağlıdır. Hiçbir ilişki yoktur ki tek tarafın menfaati doğrultusunda yürüsün, yürütülsün…

Doğru ve adil olmak çok zor değil aslında. Her insan anlaşılmak istendiği kadar anlayış gösterebilmeli, yaşamak istediği kadar yaşatabilmeli… bunun için de insanoğluna bir nebze “empati” kãfi! Ne var ki bu empati erdemini her “er kişi” üstlenemiyor!

İletişimin iki temel kuralı: konuşmak ve dinlemek  (anlamak ve anlaşılmak.) tır. Sağlıklı bir iletişim sağlanması için insanın karşısında öncelikle kendisini dinlemeyi bilen bir “muhattap”  olmalı ve kişi “kendini ifade edebilecek nitelikte olmalı. Meramını muhattabına en doğru ûslupta, en doğru cümleler ile ve tabi ki en doğru ses tonu ile iletebilmek gözardı edilmeyecek derecede önemli. Aksi halde ” yanlış ûslup doğru sözün celladıdır.” demiş ya şair Sadi Şirazi. Evet, sözün “hatibi” kadar  “muhattabı” de önemli. Zira sözün nasıl söylendiği kadar nasıl anlaşıldığı da iletişime yön veren önemli bir unsurdur. İletişimde, hatibin de muhattabın da dûsturu, ilişkinin ve iletişimin idamesi açısından büyük önem arzetmekte zira “düstur’u olmayanın destur’u da olmaz, gönlü “han” beller, hâl bilmez “harap” eyler! Doğru söz, doğru zamanda ve doğru yerde ve doğru şekilde söylenmeli ki “hayrı” da “hatrı” da kadim olsun.

Hayatta iyi birer insan olmak için birçok nedenimiz ve yolumuz var, kötü olmak için ise tek bir neden (sebep) “bencillik”… Doğrunun yolu çoğu zaman engebeli ve yorucudur ama ömrü uzun solukludur. Yalanın yolu düz ve cazibelidir ancak ömrü mağrip-yatsı aralığındaki kısalıktadır. Dürüst insanların bahane aramak gibi bir derdi de olmaz zira şeffaflık esastır. Riyakârların kafasında daima kırk tilki dolanır, kırkının kuyrukları da bir kovalamaca halinde.

İletişimde tarafların birbirlerine karşı bilinçli ve ya bilinçsizce başvurdukları küfür, hakaret, manipülasyon, aşırı övgü, iltifat, ütopik vaatler,  yalanlar… İletişimi tahammül dışı yaparken ilişkiyi de bir girdaba sürüklemekte. Böyle bir duruma ne kendimiz maruz kalalım ne de bir başkasını maruz bırakalım. Zira her (insan) yaratılan kıymetlidir “yaratandan”  ötürü.